Beroepen
In Nederland kennen we heel wat beroepen. Bij veel beroepen kunnen de meeste mensen zich wel een voorstelling maken. Wie weet nou niet wat een groenteman of een verpleegster doet? Je weet er vaak iets van, omdat je wel eens met zo iemand te maken hebt gehad. Ook zijn er beroepen die mensen minder goed kennen. Dat komt omdat je er weinig of niet mee te maken krijgt. Een van die beroepen is dat van archivaris. Hoewel veel mensen niet vaak met een archivaris te maken hebben gehad, hebben ze wel vaak een beeld bij dat beroep. Het zou saai, suf en duf zijn, maar klopt dat eigenlijk wel? Zou archivaris geen spannend beroep zijn?
Systemen en toegangen
Zoals er veel beroepen zijn, zo zijn er ook veel verschillende instellingen en bedrijven, om nog maar niet te spreken over verschillende personen en families. Zij alle(n) zijn actief in de samenleving. Al die activiteiten leveren informatie op. Je hoeft maar te denken aan foto’s, een gebruikshandleiding of een verslag van een vergadering. Al naargelang waar je je mee bezig houdt, heb je te maken met verschillende soorten informatie. Elke soort informatie ontstaat bij een afzonderlijke activiteit. Zo heb je thuis digitale rekeningen van het telebankieren op je computer opgeslagen en bewaar je de koopakte van je huis in een aparte map met belangrijke spullen. Dat opslaan en bewaren noemen we archiveren. Bij een autofabriek of een gemeente archiveren ze ook. Dan gaat het niet over koopakten, maar bijvoorbeeld over bedrijfsprocessen of de organisatie van een popconcert. Archiveren heeft ook te maken met ordening. Zo berg je informatie over popconcerten op bij gegevens over evenementen. Door informatie op die manier te rangschikken houd je de informatie toegankelijk. Dat moet je wel doen als je veel informatie krijgt. Je wilt namelijk alles terug kunnen vinden. Het is best uitdagend om informatie zo op te slaan dat je die altijd kunt opzoeken. Om dat te kunnen moet je ook informatie op tijd weggooien. Dat moet je niet te vroeg doen, want dan raak je zaken kwijt, maar ook niet te laat want dan verlies je het overzicht. Het is dus spannend om informatie weg te doen.
Openheid en beschikbaarheid
Als je informatie vandaag opslaat is het morgen al verleden tijd. Het is dan een stukje geschiedenis geworden. Informatie heeft dus alles met geschiedenis te maken. Hoe langer je informatie bewaart, des te lastiger het wordt om die te interpreteren. Wat betekent dit eigenlijk? Naarmate informatie ouder is, wordt het vaak onduidelijk(er) hoe en waarom die informatie is ontstaan. Als iets gisteren gebeurd is, weet je je nog vaak precies de omstandigheden te herinneren waaronder de informatie tot stand kwam. Bijvoorbeeld waarom je een brief naar de belastingdienst schreef. Als het vijf jaar geleden is, moet je de zaken goed nakijken. En als informatie tweehonderd jaar oud is, dan kun je het ook bij niemand meer navragen en dan is het een hele toer om er achter te komen hoe en waarom bepaalde zaken gespeeld hebben. Een archivaris is erin gespecialiseerd om die omstandigheden duidelijk te maken. Aan de hand daarvan gaat hij dan informatie toegankelijk maken. Zo bundelt hij bijvoorbeeld informatie over het gemeentebestuur in Zoetermeer in de tijd dat Napoleon in Nederland regeerde of splitst hij informatie over het inhuldigingsfeest van koningin Juliana in 1948 en de toekenning van koninklijke onderscheidingen in die tijd. Ook vraag je je misschien af waarom de Dorpsstraat veel hoger ligt dan haar omgeving. Informatie die de archivaris heeft ontsloten biedt hierop het antwoord.
Maar de archivaris maakt niet alleen informatie toegankelijk, hij vernietigt ook informatie. Je kunt nu eenmaal niet alles bewaren. De archivaris verwijdert juist de meeste informatie, omdat je anders door de bomen het bos niet meer kunt zien. En dan nog houdt hij kilometers papier over. De archivaris stelt de overgebleven informatie aan iedereen beschikbaar. Dit doet hij tegenwoordig steeds meer via internet. Het kan dan gaan om foto’s, maar ook om geboorte- en trouwakten van jouw familieleden die allang zijn overleden. Als je dus wilt zien hoe je woonomgeving er vroeger uitzag of wanneer en waar je voorouders leefden, dan kun je daarvoor speciale websites bezoeken. Dat kun je thuis vanuit je luie stoel doen, terwijl de archivaris hard aan het werk is…..
Websites die je kunt raadplegen over de geschiedenis van Zoetermeer: